57. Phần 2: Preah Vihear – Những năm tháng huyền thoại

 

PREAH VIHEAR NHỮNG NGÀY CUỐI NĂM 1979.

Đầu mùa khô 1979 - 1980, có sự thay đổi về bố trí lực lượng trên khu vực của sư đoàn đảm nhận. Tiểu đoàn 1 e95 đang truy quét thì nhận được lệnh quay về. Sau những trận đánh bất ngờ, bị tổn thất người và vũ khí khá nặng. Địch có vẻ chựng lại, không còn vận chuyển vũ khí qua biên giới. Thay thế vào nhiệm vụ của d1 e95 là d9 e29 từ phía sau lên. Bộ phận trinh sát f cũng có sự thay đổi, thay thế B2 chúng tôi là B3, do Chính trị viên phó mới từ trinh sát quân khu về phụ trách. Đợt truy quét sau còn có một bộ phận của d32 trinh sát Quân khu 5 và của Bộ tham gia. (có những trận đánh của e29 và của lực lượng trinh sát hỗn hợp. Phải chờ anh em e29 nào tham gia diễn đàn mới biết được).

Khi về đến đơn vị trong f bộ f 307 (giao lộ giữa đường 69 và 120). Đơn vị cũng không còn ai, tất cả đã đi công tác phối thuộc cùng các trung đoàn, chỉ còn một vài anh em tân binh bị sốt nằm lại phẩu f. Thấy đơn vị có người, hơn nữa nằm lâu ở phẩu cũng chán, anh em tranh thủ giờ nghỉ trưa, và sau giờ cơm chiều tạt ngang qua đơn vị trò chuyện.

Nghỉ ngơi được vài ngày, tôi cùng anh em trong trung đội được BTM f cử đi phối thuộc cùng e94, chuẩn bị địa bàn cho việc di chuyển f bộ về khu vực Cầu Cháy, (nơi chúng tôi đã đánh một trận căng thẳng với một lực lượng của Pốt trước khi tiến về Choamkhsan trên đường của chiến dịch), nơi sẽ diễn ra Đại hội thi đua quyết thắng của sư đoàn. Nhưng sau này, do tình hình không thuận lợi. Đại hội phải dời về Kulen.

Từ khu vực Choamkhsan về Kulen qua Rovieng và Núi Hồng địch đã bắt đầu hoạt động quấy phá ta vào cuối mùa mưa năm 1979. Trên đường dự đại hội, một xe của e95 đã bị địch tấn công, thương vong một số cán bộ chiến sĩ, trong đó có d trưởng d1 e95 Thủ trưởng Vệ (người chỉ huy cuộc truy quét Anlongveng đầu tiên) cùng anh Ứng c trưởng c2 d1 mới bổ nhiệm.

Cùng với e94 chuẩn bị địa bàn với những trận đánh nhỏ lẻ, địch bắt đầu trà trộn vào dân và chờ thời cơ tấn công ta. Căn cứ Núi Hồng là nơi tập trung của nhiều đơn vị địch mà chúng ta đã đánh tan rã, nhưng vào thời điểm đó ta không đủ lực lượng để giải quyết. Sư đoàn phải đảm đương một địa bàn khá rộng, mùa mưa đi lại khó khăn. Hơn nữa nhiệm vụ chủ yếu lúc này là lo ổn định địa bàn trong dân, ổn định cuộc sống cho họ.

Mục tiêu quan trọng của sư đoàn (Chùa Preah Vihear) có hiện tượng địch xuất hiện trên diện rộng. Anh em e20 CANDVT vốn không phải là những đơn vị có sở trường giải quyết những tình huống phức tạp xảy ra của chiến trường lúc đó.

Trước tình hình phức tạp như trên, f307 cần bố trí lại lực lượng phòng thủ cũng như tấn công địch, d1 e95 tiếp tục trấn giữ Chùa Preah Vihear. Xa xa về phía đông là căn cứ Núi Cụt, cao điểm 428 do d2 e95 đảm nhận, mùa mưa 1980 anh em d2 e95 phải vất vả mới giữ vững được đoạn biên giới này.

Thời gian này, bộ phận trinh sát phối thuộc cùng e95 cũng phân tán lực lượng, kết hợp cùng với các lực lượng tuần tra dọc tuyến biên giới, phát hiện nhiều căn cứ của địch trên đất Thái. Đã có nhiều ý kiến từ cơ sở xin đánh các cứ điểm này, nhưng vì các căn cứ này nằm trong đất Thái Lan, nên cấp trên không đồng ý (có lẽ do yếu tố ngoại giao giữa hai nước). Cấp trên chỉ yêu cầu bộ phận trinh sát xác định các vị trí của địch, tuyệt đối không được nổ súng khi chưa có lệnh của trên. Trên toàn tuyến biên giới của e95 đảm nhận, ta xác định có tất cả 18 cứ điểm của địch. Có những vị trí chỉ cách ta chưa đầy 2km (phía bên kia đồi 300 của c11 d3 e95).

Từ những cứ điểm này, bắt đầu từ tháng 7/1980 địch bắt đầu có những hành động vượt biên giới đánh ta.

Quanh đi quẩn lại với những nhiệm vụ trinh sát, nắm địch, củng cố địa bàn. Những ngày cuối cùng cùa năm 1979 lần lượt qua đi. Một mùa xuân nữa lại về. Những người lính trải qua cái tết thứ hai trên đất nước Chùa Tháp. Mùa xuân…mùa khô. Mùa của những tiếng ve kêu theo ca đúng giờ. Mùa của lá giang và cây ngót rừng đâm chồi non (một phần tất yếu của bữa cơm bộ đội hàng ngày). Mùa của hoa lộc vừng nở đỏ trời miền cực bắc.

 

MÙA XUÂN NĂM CANH THÌN 1980.

Trong cùng một đơn vị, có người là năm thứ 3 ăn tết cổ truyền trên đất bạn, có người là năm thứ hai như thế hệ lính 1978, và có người là lần đầu (năm 1979 nhận 2 đợt quân, hầu hết là dân khu 5 như Quảng Ngãi, Ninh Hòa, Cam Ranh (Phú Khánh) Thuận Hải)

Trên đất bạn miền nhiệt đới chỉ có hai mùa, thì Tết của ta rơi vào mùa khô. Ai đã từng sống chắc hẳn hiểu cái khắc nghiệt của mùa khô vùng cực bắc Campuchia như thế nào. Rừng khộp trơ trọi lá, những đám cháy rừng từ tỉnh này kéo qua tỉnh khác, dưới chân rừng khộp loại cỏ tre cháy trụi, trơ lại gốc. Chỉ còn lại mầm xanh của cây lá giang và ngót rừng nơi những ụ mối ven đường. Ban đêm những cơn gió từ đất Thái thổi về lạnh buốt xương. Đàn ve rừng của xứ sở này cũng lắm cái hay. Chúng kêu thành ca: sáng, trưa, chiều và tối gần như chính xác.

Từ đỉnh đồi phía Tây của Chùa Preah Vihear phóng tầm mắt ra xa cả phía Căm và Thái là những khoảng trống, chỉ thỉnh thoảng thấy những chùm hoa màu đỏ của các loại hoa rừng, nhiều nhất là hoa Lộc vừng. Người đi trong rừng sẽ bị phát hiện, nên mùa khô địch hầu như không hoạt động, do tầm nhìn của Chùa Preah Vihear bao quát một khu vực rất rộng.

Trước Tết một tháng, nhân cơ hội sư đoàn đưa xe về đại tu định kỳ, mỗi tiểu đoàn cử anh Quân Nhu về nước mua hàng Tết cho anh em. Mỗi đơn vị lập danh sách và gửi cho người đi mua. Từng cây kim sợi chỉ, cuốn sổ cũng được giải quyết thỏa đáng. (Quân nhu d1 là anh Kim lính 1977 dân Duy xuyên, Quảng nam).

Năm đó, khoảng 25 tháng Chạp tôi được phân công dẫn một số anh em đi đón đoàn xe từ bên nước sang qua ngả Kongpong Thom. Từ Preah Vihear xuôi đường 12 qua Kulen, Rovieng về Congpong Thom. Khi tới địa bàn giáp ranh hai tỉnh, hai mặt trận 579 và 779 chúng tôi dừng tại một đơn vị của Thành phố Hồ Chí Minh trong một khu rừng cao su để nghỉ trưa. Khi qua ngả ba đường 12 và 6, cách Tỉnh lỵ Congpong Thom mấy chục cây số. Nhìn những cánh đồng lúa đang lên xanh, những đàn cò bay trắng cả cánh đồng rộng bao la, gợi lại trong lòng cảnh thanh bình ở quê nhà, không như Preah Vihear chỉ toàn là quạ đen.

Xe vượt qua chiếc cầu bắc qua sông Xen, quẹo phải chạy dọc theo bờ sông một đoạn và dừng lại dưới những hàng dừa dọc sông, nơi đóng quân của một đơn vị Hậu cần thuộc Quân đoàn 4. Phía bên kia sông là chợ đông đúc kẻ bán người mua.

Vùng Tây bắc ngả Seamreap, Battambang chiến sự chắc vẫn còn đánh nhau, xe cứu thương vẫn còn chạy qua thành phố về hướng phà Xicun để về Phnompenh. Thành phố vẫn còn hoang tàn chưa hồi phục, nhiều con phố vẫn còn trống người qua lại.

Lần đầu tiên tiếp xúc với dân quả là vất vả, cơ bản vẫn là tiếng Quốc tế “Trần – Ra - Hiệu “. (e95 không có một đơn vị nào đóng gần dân, làm công tác dân vận). Nhiều gian hàng ở chợ người bán dùng nhiều ngôn ngữ khác nhau như: Hoa, Anh và Pháp nên cũng có thể “ba xí ba tú “mua hàng. (vẫn mua bằng tiền Việt Nam).

          Trên đường về, gặp những anh em MT 779 đi tuần dọc đường, từ trên xe chúng tôi cũng ném cho anh em những gói thuốc APSARA và những bịch kẹo. Những chàng trai đất Việt còn trẻ măng, trên gương mặt vẫn còn những nụ cười vô tư. Nơi nào đó của Miền Đông Nam Bộ những người mẹ đang ngóng chờ con của mình. Nhìn chung quần áo anh em dưới này có vẻ tươm tất hơn chúng tôi rất nhiều (cũng có thể anh em là lính mới?).

Xế chiều, đoàn xe ghé Kulen để tiếp xăng dầu và nghỉ đêm. Cuối thị xã Kulen là dòng sông Xen. Buổi chiều ra bờ sông, cả bộ đội ta và dân cùng tắm, đa phần là phụ nữ… anh nào cũng canh mánh… nhưng khi họ đứng lên chỉ một động tác xoay vòng thật khéo, tấm xà rông đã che kín không còn thấy gì…  

Có một câu chuyện giờ nghĩ lại còn thấy tức cười. Khi ra chợ Kulen thấy có gạo nếp anh em ta định mua về làm cơm rượu. Tưởng chị này biết tiếng Việt, anh Cao tài vụ e95 nói chữ “gạo “chị ta trả lời “Ót miên “. Khi anh Cao chỉ vào thúng gạo thì chị ta mới nói “Việt Nam – Gộ “. Sau này khi đã quen thân (tên chị là Rin) chị mới nói cho biết có một anh bộ đội đoàn 5504 dạy chị nói tiếng Việt, có lẽ anh này là người Quảng Nam hay Quảng Ngãi, nên chị phát âm theo ông Thầy của mình, nghe rất dễ thương.

Tết năm đó, có lẽ do tình hình bên nước còn khó khăn nhiều nên tiêu chuẩn Tết cũng rất hạn chế. Anh em nhờ có xe về nước gửi mua thêm nên cũng đón một cái Tết sung túc. Là những “thầy tu” chính hiệu, hầu như những ngày tết anh em cũng không được đi đâu xa, vẫn chỉ xung quanh các đơn vị trên Chùa, rất ít anh em được phép “xuống núi “.

Là đơn vị đi phối thuộc cùng e95, bộ phận trinh sát cũng được ưu tiên nhiều: Thịt trâu của d1, thịt heo của F bộ gửi lên và cả thịt heo của anh em trinh sát e95 biếu. Nên đến nửa tháng sau, chúng tôi vẫn còn thịt ram mặn trong nồi, thỉnh thoảng anh Phận c trưởng c4 d1 mang rượu qua… trao… đổi.

Những ngày tết qua đi nhanh chóng. Và mùa mưa năm 1980 lại đến…bắt đầu có những người anh em ngã xuống trên hướng của d2 e95.

Tiếng súng đã nổ trên hướng Núi Cụt và những trận đánh giằng co với địch ở đồi củ khoai 428. Trinh sát chúng tôi lại lên đường.

Tiếp theo...