HỒI KÝ CHIẾN TRƯỜNG

13h, bất ngờ có một chiếc xe M113 của ta từ hướng trận địa chạy thục mạng về sở chỉ huy trung đoàn. Khi chiếc xe dừng hẳn, chúng tôi vội vàng  đến tiếp cận thì một cảnh vô cùng đau thương diễn ra ngay trước mắt. Chiếc xe thiết giáp  của ta đã lãnh trọn một quả đạn B40. Với sức nóng ghê gớm mấy ngàn độ xuyên vào lòng xe nên cả 3 chiến sĩ trong xe không còn ai sống sót. 3 thi thể anh em nằm co quắp, mặt mũi cháy đen thui, không thể nào nhìn ra hình dạng… đồng chí lái xe ngồi ở phía trước nên chỉ bị bỏng nặng, cũng may thùng chứa dầu vẫn còn nguyên vẹn nên chiếc xe không bị bốc cháy và chiến sĩ lái xe đầy dũng cảm đã đưa chiếc xe bị trọng thương vượt qua vòng vây quân thù trở về, đồng chí lái xe chỉ ú ớ được mấy câu “xe của chúng em lọt vào trận đ0ịa phục kích của địch…chúng em bị bao vây…rất nhiều xe bị trúng đạn” rồi ngất đi… Băng ca của đội phẫu thuật đã có mặt kịp thời để chuyển ngay đồng chí đến trạm cấp cứu trung đoàn ! 13h30 lại thêm 2 cột khói bốc lên ngoài trận địa. Pháo...

11h   thêm một cột khói đen thứ 3 từ mặt đất ngoài trận địa bốc lên, chúng tôi cảm nhận được rằng sự thiệt hại của các đơn vị phía trước đang được tính bằng từng phút, từng giây… 11h20   thêm một cột khói thứ tư và đến 12h ngày 21/1/1979 đã có 7 cột khói đen nghi ngút. Đối ứng với 7 xe thiết giáp của ta đã bị trúng đạn của quân Pôn Pốt. Lúc này không tài nào liên lạc được với ban chỉ huy tiểu đoàn thiết giáp. Các tiểu đoàn bộ binh vẫn có công điện báo về sở chỉ huy. Sau khi bị ta dùng hỏa lực mạnh, quân địch đã bỏ vị trí chốt chặn ở đầu cầu tạt ra 2 bên. Thiết giáp của ta đã nhanh chóng vượt qua cầu và lọt vào trận địa phục kích bên kia cầu của địch. Địch dùng nhiều loại hỏa lực bằng súng chống tăng như DKZ75, B40, B41 mà chủ yếu chúng bố trí ở hướng nam đường. Đây là địa hình rừng núi liên hoàn vào đến tận Am Len (căn cứ cố thủ chiến lược của chúng).   Không khí vô cùng căng thẳng bao trùm khắp sở chỉ huy! Ngoài trận địa lại có những công điện cấp báo về : Giữa bộ ...

6h sáng ngày 21/1/1979, 2 mũi tiến quân của ta từ vị trí tập kết được lệnh hành tiến về phía U Đông. Thiết giáp M113 có bộ binh đi kèm cứ ép sát 2 bên lộ đường số 5 hành tiến rất chậm. Hỏa lực cối 82, DKZ75 và 12ly 8 của trung đoàn cũng được tăng cường cho các tiểu đoàn bộ binh để có thể chi viện hỏa lực kịp thời… Khoảng 8h30 đã nghe tiếng súng nổ đì đùng…, các đơn vị báo về đã có chạm trán với quân Pôn Pốt ở phía trước. Tại sở chỉ huy trung đoàn các cỗ máy thông tin 2w được lệnh mở tần số làm việc hết công suất nhận thông tin từ ngoài trận địa chuyển về và chuyển đi những mệnh lệnh từ sở chỉ huy trung đoàn. 9h sáng đã có nhiều công điện từ các đơn vị phía trước. Ta đã chiếm được cây cầu nằm trên đường số 5 cách vị trí U Đông trên 10 km. Tôi nhìn rất rõ trên nét mặt của tất cả cán bộ chiến sĩ tại sở chỉ huy trung đoàn đều rạng rỡ hẳn lên… Lúc này tôi mới thấy các đồng chí trong ban chỉ huy trung đoàn dùng bữa cơm sáng mà các đồng chí phục vụ đã chuẩn bị sẵn từ lâu. Tôi và anh Thiệp...

Bộ chỉ huy chiến dịch và sư đoàn 339 quyết định sử dụng trung đoàn 156 giải tỏa U Đông và cứu nguy cho thủ đô Phnom Pênh (thiếu tiểu đoàn 1 lúc này vẫn còn đang truy quét tàn quân địch và bảo vệ   sân bay Kom Pông Chi Năng). Viết tới đây tôi bỗng nhớ lại chỉ cách đây ít ngày khi ra Hà Nội, đến thăm phi công Nguyễn Doãn Thuấn (chồng của Hiền Lương) được Thuấn tâm sự : - Tháng 1/1979 : em “cháu” thuộc Trung đoàn Không quân 916 từ Hà Nội tăng cường vào chiến trường K, mang máy bay vào “ở nhờ” Trung đoàn Không quân 917 đóng tại sân bay Tân sơn Nhất, ngày nào cũng được lệnh bay để chi viện hỏa lực cho bộ binh. Có một lần máy bay của em đã bắn hết 4000 viên đạn nhọn và phóng hết 142 quả rốc két vào đội hình lính Pôn Pốt tại khu vực Pua Sát thì máy bay bị trục trặc.   Đáng lẽ em phải hạ cánh ngay (để đảm bảo an toàn tính mạng) nhưng em biết rõ nếu đáp xuống thì cả chiếc máy bay và tổ lái sẽ làm mồi cho lính Pôn Pốt ảnh hưởng không nhỏ tới cục diện chiến trường lúc ấy. Chỉ còn 10%...

Thị xã Kom Pông Chi Năng lúc này dân vẫn còn rất thưa thớt. Nhà cửa không cao lắm. Hai bên con đường tuyến chính chúng tôi đi qua có một loại cây cao độ 3m, lá giống như lá phượng, nhưng chưa thấy trổ bông nên chịu chẳng biết đó là loại cây gì. Sau khi dừng chân độ 15 phút, chúng tôi lại tiếp tục hành quân và thật bất ngờ khi chạm đường số 5 thì chúng tôi   được lệnh rẽ phải, Quay về hướng thủ đô Phnom Pênh. Chưa đoán trước được điều gì nhưng trong lòng mỗi chúng tôi ai cũng phấn khích vì lại được về gần đất mẹ. Nơi đất nước Việt Nam thân yêu, đang có bao người thân mong chờ,   trông ngóng từng phút, từng giây… 2h sáng ngày 20/1/1979, đoàn quân đã vượt qua thị xã Kom Pông Chi Năng độ 10 km và được lệnh giãn ra 2 bên vệ đường dừng chân. Ban chính trị và sở chỉ huy trung đoàn đóng quân tại một phum cách đường số 5 độ 200m, có một số nhà dân (nhưng họ đã bỏ đi). Vừa đặt ba lô xuống là chúng tôi nhanh chóng lấy võng ra giăng vào những cái cột dưới gầm nhà sàn. Ỷ có lực lượng vệ ...

20h ngày 10/1/1979, một bộ phận của ta đã tiến vào kiểm soát sân bay Kom Pông Chi Năng. Quân địch ở đây đã tháo chạy vào rừng. Các đơn vị bộ binh được lệnh tản ra xung quanh truy quét tàn quân địch và lập hệ thống phòng thủ sẵn sàng chiến đấu đề phòng quân địch quay lại phản kích. Trung đoàn bộ trong đó có sở chỉ huy trung đoàn quyết định đóng quân ngay cạnh đập nước. Đây là một khu nhà tuy nhỏ nhưng được xây dựng rất kiên cố, xung quanh tường được xây bằng đá loại cỡ 30x40, nên rất thuận tiện cho việc tránh đạn nhọn hoặc mảnh pháo của địch. Lúc này chúng tôi mới có cơ hội được tắm giặt để giữ gìn sức khỏe chuẩn bị tinh thần cho những trận đánh rất khốc liệt đang chờ ở phía trước…           Trung đoàn bộ trong đó có Sở chỉ huy trung đoàn quyết định dừng chân bên cạnh một đập nước.           Đập nước này nằm chắn ngang một dòng sông nhỏ (không biết tên) nhằm mục đích khai thác nguồn cá. Dưới d...

Quả như dự đoán, 12h   ngày 10/1/1979, trung đoàn bộ trong đó có sở chỉ huy trung đoàn, lại vội vã hành quân. Lúc này, các xe vận tải cơ giới, xe thiết giáp, xe kéo pháo đã tách ra khỏi đội hình của trung đoàn. Trung đoàn 156 có nhiệm vụ hành quân đánh chiếm sân bay Kom Pông Chi Năng. Đây là một sân bay quân sự mới được bọn Pôn Pốt mở rộng và nâng cấp. Một số hạng mục công trình vẫn còn dang dở nên số lượng máy bay đậu tại đây không nhiều. Mặc dù vậy bọn Pôn Pốt vẫn cho một lực lượng lớn đồn trú vòng ngoài để bảo vệ sân bay. Chúng tôi hành quân theo đội hình hàng dọc. Lúc này đơn vị trinh sát và các tiểu đoàn bộ binh đã áp sát rất gần sân bay. Thỉnh thoảng vẫn nghe tiếng súng nổ đì đùng phía trước do đụng độ giữa bộ binh ta với quân địch. Mỗi lần như vậy, sở chỉ huy trung đoàn lại tạm dừng chân để nắm bắt tình hình đồng thời ra những mệnh lênh kịp thời.   Cối 82, DKZ75, 12ly8 được tăng cường trực tiếp cho các tiểu đoàn bộ binh để khi gặp địch là kịp thời chi viện hỏa lực… 14...

6h, chúng tôi thức giấc, vội lấy bát rót nước từ những chiếc can nhựa đem theo xe nhanh chóng súc miệng, rửa mặt rồi ăn cơm sáng. Trên thông báo, lúc này chúng tôi đã vượt qua thị trấn U Đông khoảng 10km, làm tôi hình dung đến khu vực tôi và anh Thiệp đã gặp các đ/c trinh sát hồi đêm. Thị trấn U Đông nằm cách thủ đô Phnom Pênh khoảng trên 40km, án ngữ trên quốc lộ số 5. Khi Phnom Pênh thất thủ, bọn Pôn Pốt đã tháo chạy và co cụm về đây. Lúc bị quân ta truy đuổi, chúng đã tản ra và tháo chạy vào rừng, củng cố lực lượng để chờ cơ hội phản công lại… Cũng chính vì lẽ đó mà sau này, nơi đây đã diễn ra một cuộc chiến đẫm máu vô cùng khốc liệt giữa trung đoàn 156 F339 và các đơn vị tham chiến với tàn quân giặc! Cả ngày hôm đó mùng 9/1/1979, chúng tôi được dừng chân chờ lệnh… Đơn vị trinh sát và các đơn vị bộ binh được giãn ra truy quét tàn quân địch vẫn còn lảng vảng rất gần. Nhưng bọn địch biết chắc, lúc này lực lượng của ta vẫn còn rất sung sức nên chúng chưa dám “xuất đầu lộ diện”. 5...

Khoảng 20h, đoàn xe dừng lại. Các đơn vị trinh sát và bộ binh được lệnh lùng sục… Xa xa vẫn có những tiếng súng nổ lẹt đẹt. Khả năng bộ phận đi đầu đã có chạm trán với địch. Chúng tôi nhanh chóng xuống xe, tản ra 2 bên vệ đường. Các đ/c phục vụ được trang bị AK đã lên đạn sẵn sàng chiến đấu. Gần 20 sĩ quan của Ban chính trị mang toàn súng ngắn, cũng đã rút súng ra khỏi vỏ. Tôi kiểm tra lại vũ khí mang theo bên mình. Một khẩu K54 với 3 băng đạn, mỗi băng 8 viên, trong đó 1 băng đã   nạp vào súng. “Giời ơi là giời!”, tôi thầm nghĩ! Nếu lính Pôn Pốt mà ập đến   thì không biết phải chiến đấu bằng cách nào? Sờ vội lại túi cóc ở ba lô, thấy còn 1 bọc đạn gói trong chiếc vớ (bít tất) đã cũ, có lẽ cũng phải gần trăm viên… Do vậy tôi cũng tạm yên lòng! Nhưng có một điều làm tôi thực sự tin tưởng là ở phía trước, phía sau, bên phải, bên trái, đều có những đơn vị xe tăng, thiết giáp, bộ binh án ngữ. Nếu mà bọn lính Pôn Pốt tới được vị trí này thì chắc chắn phải bước qua xác của những ngư...

Chiến dịch tổng phản công trên chiến trường CPC đến ngày 7/1/1979 đã cơ bản hoàn thành, nó gần giống như ngày 30/4/1975 khi ta tiến vào giải phóng Sài Gòn, chỉ có điều là cơ quan đầu não của bọn diệt chủng Pôn Pốt ở đây rất ngoan cố và xảo quyệt cộng với lực lượng chủ lực của địch chưa bị tiêu diệt nên chúng vẫn còn rất mạnh.  Chúng thực hiện chiến thuật “ bèo dạt” bước đầu rút khỏi thủ đô Phnom Pênh và một số thành phố khác. Chuyển quân về vùng nông thôn và rừng núi, tạo thời cơ quay lại phản công… Sáng ngày 8/1/1979, Ban chính trị chúng tôi rất vui mừng khi quân khu và sư đoàn cùng một lúc bổ sung tăng cường thêm 2 sĩ quan, đó là anh Thiệp, đ/c Thơ. Anh Nguyễn Ngọc Thiệp quê ở Hà Bắc được chính thức điều về giữ chức chủ nhiệm chính trị (lúc này anh Ba Nhu vẫn còn tạm quyền). Anh Thiệp có nước da sạm, rắn chắc, người cao, khuôn mặt rất hiền hậu, khi nói chuyện hay bị cà lăm (nói lắp), tính tình vui vẻ, hòa nhã, rất thương cán bộ cấp dưới và đồng đội. Đ/c Thơ được bổ sung cho bộ ph...

17h, chúng tôi dừng chân tại một khu phố gần khu Chợ Mới. Ở đây đa số nhà chỉ cao từ 2-3 tầng, có cả 1 khu nhà cấp 4 giống như nhà kho đan xen… 19h, lính trinh sát báo về phát hiện 1 kho thuốc của địch nằm cách vị trí đóng quân khoảng 300m. Ban chỉ huy trung đoàn đã điều động bộ phận quân y đến thu chiến lợi phẩm để bổ sung cho cơ số thuốc khi cần dùng đến. Một số chiến sĩ thuộc 3 cơ quan tham mưu, chính trị, hậu cần cũng  mò đến “tham quan”. Sau đó tôi được các đ/c cho biết : Phát hiện ra kho thuốc chắc chắn đã có một đơn vị nào đó đến trước… nên cả một nhà kho rộng tới hàng ngàn mét vuông chất đầy những thùng thuốc tây, thuốc tàu, dụng cụ y tế… bị khui nằm la liệt ngổn ngang… Các đ/c quân y  có kiến thức nên biết thuốc nào là thuốc tốt dùng để chữa trị bệnh hoặc cấp cứu cho thương binh, họ chỉ thu lượm các loại kháng sinh như Nycoxin, Peniciline… (những loại thuốc này rất đắt tiền và vào thời kỳ đó quân đội ta vẫn còn thiếu thốn). Một đ/c chiến sĩ trong ban đã tặng tôi 2 hộp...

8h ngày 7/1/1979, chúng tôi được lệnh lên xe tiến về thủ đô Phnompenh.(Để lại một bộ phận chốt chặn thị xã Kom Pong Xư Pư chờ cho trung đoàn 10 vào tiếp quản). Đoàn xe lại đủ các thành phần (thiết giáp, vận tải chở quân, xe kéo pháo…) ầm ầm di chuyển.   Sáng hôm nay trời se lạnh, trong veo không một gợn mây. Trên thông báo các mũi tiến quân của ta giờ này cũng đang tiến vào hợp điểm nơi cơ quan đầu não trung ương của bọn diệt chủng, nơi trung tâm hành chính kinh tế văn hóa… bao đời nay của đất nước Ăng co chùa tháp mà bọn lãnh đạo cầm quyền tàn ác và man rợ nhất trong lịch sử loài người đang chiếm ngự… Trên nóc mỗi chiếc xe lúc này đã được cắm cờ đỏ sao vàng (đại diện cho quân tình nguyện VN) và cờ đỏ 5 tháp (đại diện cho quân đội Mặt trận cứu nước CPC)   tung bay phần phật. Quốc lộ số 4 từ thị xã Kom Pong Xư Pư đến thủ đô Phnom Pênh khoảng 50km, mặt đường trải nhựa rộng, tương đối bằng phẳng, hai bên là những cánh đồng bạt ngàn xen lẫn phum sóc và cây thốt nốt. Xe vẫn hàn...

Khoảng 2h ngày 7/1/1979, tôi và anh Nguyễn Lộc Nhu được đ/c liên lạc mời ăn cháo gà. Trong chiếc thau nhôm đựng khoảng 4-5 bát cháo mà các đ/c phục vụ đã dày công chuẩn bị. Anh em   trong ban đã ăn trước. Số còn lại là để phần cho 2 “thằng” tôi, bởi chúng tôi cứ lúc thì náo nức, lúc thì căng thẳng, đi đi lại lại tại sở chỉ huy trung đoàn chưa ăn uống gì…Đang đói bụng gặp được cháo là tôi mừng húm. Tính múc ra bát “khợp” ngay, ai ngờ bị anh Nguyễn Lộc Nhu ngăn lại. Anh bảo đ/c liên lạc đến mời đ/c anh nuôi. Ngồi cạnh thau cháo gà, đ/c anh nuôi và đ/c liên lạc bị anh   Nhu chất vấn: “Gà ở đâu ra? Đ/c nào bắt gà? Ai chủ trương cho làm thịt?…” Đ/c anh nuôi ú ớ trả lời: - Em không biết nguồn gốc con gà, chính đ/c QT (liên lạc) giao cho em con gà trống nặng độ 3 ký bảo em làm thịt nấu cháo. Em tưởng đây là lệnh của các anh nên em phải chấp hành… Tới phiên đ/c liên lạc cậu ta khai thật: - Gà này do bộ phận trinh sát bắt được cùng lúc với mấy tên tù binh đem biếu ban ta, em ch...

Chỉ ít phút sau, tôi đã có mặt tại ban chính trị nơi dừng chân tạm thời cách sở chỉ huy trung đoàn khoảng trên 100m. Có vài nhà dân nằm cập bên con đường đất. Thấy anh em trong ban đang túm tụm lại trước sân một nhà dân. Được đ/c Cúc (trợ lý địch vận) báo lại : “Vệ binh trung đoàn mới giao 3 tên tù binh cho bộ phận địch vận quản lý và khai thác”. Đây là 3 tên tù binh bắt được đầu tiên kể từ khi mở đợt tổng phản công qua chiến trường CPC do đơn vị trinh sát tóm được khi bọn này đang tìm cách tháo chạy khỏi thị xã Kom Pong Xư Pư hồi chiều. Chấp hành tốt chính sách tù hàng binh, bộ phận trinh sát đã dẫn ngay về giao nộp cho ban tham mưu, sau đó chúng được chuyển sang cơ quan địch vận. Có mỗi việc khai thác tù binh người CPC mà từ chiều đến giờ, từ trinh sát, vệ binh, tham mưu, địch vận vẫn chưa thể thực hiện được. Vì lính ta thì hỏi bằng tiếng Việt… mấy tên tù binh trả lời bằng tiếng Miên…nên mạnh ai nấy nói…mạnh ai nấy nghe… Ta cứ như “vịt nghe sấm”…chẳng hiểu gì. Cũng bởi thời kỳ này ch...

14h ngày 6/1/1979, tiếng nổ trong kho đạn địch mới hoàn toàn chấm dứt. Các mũi tiến quân của ta được lệnh tiếp tục áp sát và đã tiến vào thị xã Kom Pong Sư Pư không gặp một sự kháng cự nào. Quân địch đã bỏ thị xã tháo chạy về hướng Đông Nam (có dãy núi Tượng Lăng hùng vĩ) Thị xã Kom Pong Sư Pư nơi đặt căn cứ hậu cần của quân Pôn Pốt đã lọt vào tay trung đoàn 156 và sư đoàn 339 cùng các đơn vị tham chiến lúc 15h ngày 6/1/1979, trong đợt tổng phản công trên chiến trường CPC. 16h, ngày 6/1/1979, xe của cơ quan trung đoàn bộ lần lượt tiến vào thị xã Kom Pong Xư Pư. Khi còn cách khoảng 1km thì sở chỉ huy trung đoàn dừng chân. Tiểu đoàn pháo mặt đất cũng bám sau lưng trung đoàn bộ. Các tiểu đoàn bộ binh và đơn vị thiết giáp đã làm chủ hoàn toàn thị xã, được lệnh truy quét quân địch bỏ chạy. Bộ phận trinh sát tiếp tục bám dấu vết quân đich để giúp sở chỉ huy trung đoàn ra những mệnh lệnh kịp thời… 16h30, tôi lại theo anh Tám Tính (trung đoàn phó) cùng một số đồng chí bên ban tham mưu “mò”...

Trận địa pháo 105 được bố trí nằm dọc theo 2 bên con đường đất, chỗ nào xa quá chưa tới 100m, mỗi khẩu pháo cách nhau khoảng chừng 30 - 50m, nòng đang hướng về phía trước (hướng thị xã Kom Pong Sư Pư). Các đ/c khẩu đội trưởng cho biết đã lấy xong phần tử, hướng, tầm, cự ly… đang ở chế độ sẵn sàng khai hỏa. Nhìn những quả đạn nằm xếp lớp đã được lắp ngòi nổ, trong lòng chúng tôi lại thấy trào dâng cảm xúc tự hào trước sức mạnh của quân đội ta đã được nhân lên gấp bội so với thời kỳ đánh Mỹ. Và chẳng bao lâu nữa, đến giờ G, những quả đạn kia lại xé gió lao vào nổ tan tành nơi đồn trú của quân Pôn Pốt, một quân đội khát máu và dã man nhất đã từng gieo bao nhiêu tang tóc, đau thương cho nhân dân Việt nam. Những chiếc xe vận tải kéo pháo vẫn được túc trực ngay bên cạnh để khi có lệnh là lại tiếp tục hành tiến được ngay. Trên mỗi chiếc xe còn chất nhiều thùng đạn dự phòng cho chiến dịch và các trận đánh sắp tới… 5h sáng, chúng tôi đã trở về sở chỉ huy trung đoàn. Anh Tám Tính vào hội ý và bá...