HỒI KÝ CHIẾN TRƯỜNG

2h chiều ngày 21/12/1978, tôi theo đoàn cán bộ của trung đoàn đến thị sát tại một trận địa của địch đang đóng cách khu vực Gò Bói khoảng 2km. Chúng tôi gặp ban chỉ huy trung đoàn 320 gồm anh bảy Thành làm chính ủy, anh Tịch (lính 207) làm trung đoàn phó. Gặp anh Tịch ngay giữa chiến trường ác liệt anh em chúng tôi vui mừng không sao kể siết. Anh ôm lấy tôi mà chẳng nói nên lời… trung đoàn 320 đã có một thời cùng chia lửa cho trung đoàn 207 trong đội hình sư 8 và giờ đây, trung đoàn 320 và trung đoàn 8 đã có mặt ngay giữa chiến trường ác liệt để tiếp tục chia lửa cho nhau thật cảm xúc không thể diễn tả bằng lời của những người lính trận chúng tôi ngày ấy… Chúng tôi được ban chỉ huy trung đoàn 320 dẫn đi khảo sát nơi trận địa chốt. Dưới những hàng cây xen lẫn những nhà dân mà chẳng thấy bóng người dân nào. Trận địa chốt ở đây có hệ thống công sự bằng đất dày, có giao thông hào nối liền để bộ đội ta có thể cơ động dưới làn đạn của quân thù, không gian yên ả, tĩnh mịch của sự chết chóc bao...

Ngày 18/12/1978, tôi được đồng chí Huyền trợ lý cán bộ trung đoàn 8 đến tại sở chỉ huy tiền phương của sư đoàn dẫn tôi về trung đoàn bộ đang đóng quân tại Đôn Phục. Tôi đã gặp anh út Đậu-chính ủy, anh sáu Lưỡng-Trung đoàn trưởng, anh út Linh phó chính ủy, anh Tám Tính-trung đoàn phó. Các anh đang theo dõi trên bản đồ quân sự do đồng chí Thản tham mưu trưởng trình bày để có kế hoạch tác chiến tiếp theo cho 3 tiểu đoàn bộ binh 1, 2, 3 và các đơn vị trực thuộc trung đoàn. Vì là “đồng hữu” đã từng đánh Tú Lơ Khơ khi nằm viện K120 nên tôi và anh sáu Lưỡng gặp nhau mừng lắm. Anh út Đậu cùng ban chỉ huy trung đoàn trao đổi công việc với tôi thời gian khoảng 10 phút… Tuy là cấp trên nhưng quân hàm của các anh chỉ lớn hơn tôi 1 cấp nên tôi rất tự tin với nhiệm vụ mà các anh giao cho… Tôi nhanh chóng về ban chính trị, lúc này chỉ có anh Nguyễn Lộc Nhu là quyền chủ nhiệm, tôi được bổ sung làm phó chủ nhiệm  kiêm công tác tuyên huấn. Anh Nguyễn Lộc Nhu quê ở Mỹ Tho có quân hàm bằng tôi và lớn ...

Ngay từ đầu tháng 12/1978, bọn Pôn Pốt xua quân từ biên giới đánh sâu vào lãnh thổ Việt Nam thuộc địa bàn huyện Hồng Ngự (và bây giờ là huyện Tân Hồng). Toàn tuyến biên giới ở khu vực này cặp sông Sở Hạ, địch đã lấn sâu vào từ 5-7km. Nhân dân đã phải đi sơ tán để lại ruộng vườn, nhà cửa bỏ hoang, nhiều điểm của xã Tân Hậu Cơ, Tân Công Chí, Bình Phú, Dinh Bà đã bị quân địch chiếm đóng. Khu vực Đôn Phục (bây giờ là thị trấn Sa Rài) đang bị uy hiếp nghiêm trọng. Đảm nhiệm chốt chặn và giữ đất ở khu vực này do trung đoàn 320 và tiểu đoàn 502   thuộc tỉnh đội Đồng Tháp. Quân Pôn Pốt đã sử dụng toàn bộ sư đoàn 805 + gần 20 tiểu đoàn (tương đương với 2 sư đoàn), thực hiện đánh chiếm khu vực này, chúng lấn chiếm tới đâu là xây dựng hệ thống công sự phòng ngự tới đó, bên ngoài là bãi mìn, lựu đạn gài dày đặc, trung đoàn 320 và tiểu đoàn 502 đều đã   nằm trong vòng vây uy hiếp của địch. Sư đoàn 339   thành lập chưa đầy 1 tuổi với 1 lực lượng hùng hậu gồm 4 trung đoàn 8, 9, 10, ...

Ngày 5/12/1978, anh Tư Tường, anh Nhượng và tôi có Quyết định chính thức của Quân khu điều về sư đoàn 339 và chúng tôi lại được chiếc xe U-Oát của phòng chính trị sư đoàn 339 lên Cần Thơ rước về Đám Lác (hậu cứ của sư đoàn 339). Đám Lác là một căn cứ quân sự của quân Ngụy Sài gòn để lại, cách thị xã Sa đéc khoảng 3 km. Nằm trên đường từ Sa đéc đi Long Xuyên. Là một khu đất rất rộng gồm toàn những nhà cấp 4 xây tường, lợp bằng tol hoặc tiếp-lo xi măng, có một hồ nước rộng và một trường bắn nằm ngay cạnh hồ. Xen lẫn những khu nhà là những bãi cỏ lác mọc um tùm, nên rất thuận tiện làm nơi trú ngụ cho rắn, rết, muỗi… có lẽ lác nhiều như vậy nên người ta mới đặt tên cho nơi này là “đám lác” chăng? Tại phòng chính trị sư đoàn 339, chúng tôi được anh ba Thu Sơn chủ nhiệm chính trị sư đoàn đón tiếp rất niềm nở và ân cần. Anh Tư Tường được giao ngay nhiệm vụ chức trưởng ban cán bộ sư đoàn (lúc này ban cán bộ mới có anh ba Kinh quê Thanh Hóa tạm quyền). Mấy ngày sau đó, anh Tư Tường và anh...

Chúng tôi tiếp quản một khu trại gia binh của sư đoàn 9 quân Ngụy Sài Gòn để lại, nhà có vách xây lợp toàn bằng tol hoặc Fibro xi măng cũng đã bị ngập nước có chỗ tới gần 1m. Bộ đội ta phải dùng gạch đá kê kích giường chõng lên vừa để làm chổ ngủ, vừa để chứa đựng đồ đạc. Nhà này muốn đi qua nhà kia chỉ còn có cách săn quần lội nước… Nhiều bộ phận sáng tạo đã bắc cầu khỉ nên đi trong nhà cứ phải cúi lom khom (không cẩn thận là va đầu vào mái tol..) Sống trong cảnh “trên giường, dưới nước”. Suốt ngày chỉ bó gối trong căn nhà thấp lè tè. Nên thời gian rãnh rỗi chúng tôi làm cần câu cá, nhiều lúc ngồi ở trên giường mà câu được cá … mới tuyệt làm sao….             Đến đầu tháng 11/1978, chúng tôi nhận được tin: “sét đánh ngang tai”. Bộ quốc phòng và quân khu quyết định điều toàn bộ lực lượng cán bộ của trung đoàn 1 (207)   đi bổ sung xây dựng nòng cốt cho các đơn vị trong toàn quân. -    Anh Mạnh (trung đoàn trưởng), ...

Bệnh viện lúc này đã có đầy đủ các khoa, nhưng khoa ngoại lúc nào cũng  quá tải. Thương binh cứ nườm nượp từ ngoài mặt trận chuyển về, nhiều đ/c bị cụt tay, cụt chân, vỡ đầu, sứt mặt… Không đủ giường cho thương binh nằm, nên khoa ngoại chuyển cả thương binh sang khoa nội nằm chung. Ở trại nội 3 chúng tôi có đông chí tên Nguyễn Thế Hậu của sư đoàn 330 chuyển về, nằm chỉ cách tôi 4 giường. Đ/c Hậu quê ở Hưng Yên, bị thương vào đầu nên tính tình rất “khác thường”, thỉnh thoảng đ/c lại la hét um sùm trong đêm đánh thức gần 30 bệnh nhân “khỏi phải ngủ”. Nhiều đêm đ/c không la hét thì bất cứ lúc nào khi thấy anh em trong khoa đã ngủ hết thì đến tốc mùng của từng người rồi dùng 2 tay banh mắt, nếu nhìn thấy ai “không mở mắt”. Cả trạị nội 3 lúc đầu ai cũng “bức rứt” sau dần dần đâm quen… vào buổi trưa hôm đó bất ngờ nghe tiếng đ/c Hậu la lối om sòm ngoài bể nước (lúc đó cả khoa chỉ có 1 bề nước lộ thiên để cho anh em đánh răng, rửa mặt còn tắm giặt thì phải ra sông Bình Đức cũng gần đó). K...

Ngày 28/6/1978 ban chính trị trung đoàn nhận được điện “cử 1 cán bộ cùng đ/c chính ủy họp tại phòng chính trị sư đoàn”. Anh Cúc có công việc gia đình đang ở tại Bình Phước Xuân- Chợ Mới- An Giang. Anh Lợi đang công tác tại quân khu. Vậy là ban chính trị lúc này chỉ còn mình tôi đủ “tư cách thế chân”. 4h sáng hôm đó tôi đã thức dậy, súng đạn chỉnh tề… thì bất ngờ thấy anh Bảy Việt và 2 vệ binh (đi hộ tống) đã đến ngay nhà cơ quan tuyên huấn, anh Bảy ghé tai nói nhỏ với tôi: “Có vợ lên thăm, Kiên ở lại, anh đi họp thế cho…” tôi thật cảm động về tấm lòng thương yêu cán bộ cấp dưới của người thủ trưởng…             Quân Pôn Pốt bị 2 trận “đòn” nên chúng đã biết tự lượng sức mình, không còn dám hung hăng, liều mạng… hơn nữa, lúc này cũng bắt đầu vào mùa mưa. Trên cánh đồng nước đã ngập, chỉ còn con đường đất từ Hưng Điền qua Gò Chùa- Gò Pháo, - Ấp Kênh- Gò Gòn, nên bọn địch cũng không dám liều lĩnh…       ...

Khoảng 2h sáng, ban chỉ huy tiểu đoàn 1 báo về, trận địa chốt đã vững vàng trở lại và tất cả đều vào vị trí sẵn sàng chiến đấu… Đúng 4h sáng ngày 22/6/1978 bất ngờ quân pôn pốt mở đợt tấn công vào vị trí Gò Chùa. Mới đầu chúng dùng pháo cối đủ các loại cấp tập bắn phá trận địa của tiểu đoàn 1, sau đó dùng nhiều mũi xung lực xông lên quyết tâm chọc thủng trận địa phòng ngự của ta. Từ sở chỉ huy trung đoàn, đ/c trung đoàn trưởng và quyền chính ủy trực tiếp theo dõi trận đánh qua máy điện thoại để có những mệnh lệnh kịp thời. Pháo 105 cùng với trận địa cối 82 và DKZ75 được lệnh khai hỏa,  chi viện cho tiểu đoàn 1. Tiểu đoàn 2 và 3 cũng được lệnh sẵn sàng cơ động chi viện khi có yêu cầu.             Từ BCH tiểu đoàn 1 báo về “trận chiến giữa ta và quân pôn pốt mỗi lúc mỗi gay go, ác liệt. Bởi đã có ý đồ và chuẩn bị từ trước nên pháo bắn thẳng và cầu vồng của địch dội xuống trận địa tiểu đoàn 1 rất dữ dội, hàng ngàn quả đạn từ cối 6...

Sau trận đánh phản công đuổi quân pôn pốt rút chạy về bên kia biên giới, vùng đất Sông Trăng giáp biên giới Việt Nam – CPC đã sạch bóng quân thù, nhưng với bản chất của lũ quân xâm lược chúng quyết không từ bỏ ý định tiến sâu vào đất nước ta.             Trên địa bàn sát biên giới do trung đoàn đảm nhiệm, ba nơi chốt chặn là Gò Chuối, Gò Chùa, Lò Gạch là 3 cái “gai” trong con mắt của bọn chỉ huy quân địch, nên chúng quyết tâm dùng mọi thủ đoạn để “nhổ” cho bằng được mà vị trí Gò Chùa được chúng liệt vào vị trí quan trọng nhất.             Chiếm được Gò Chùa, chúng đương nhiên chia cắt được Gò Chuối, Lò Gạch, từ đó có thể đánh chiếm Gò Pháo, ấp Kênh (nơi có cơ quan đầu não của trung đoàn, trận địa pháo và kho vật tư, hậu cần).             Gò Chùa nơi cố thủ của tiểu đoàn 1 lúc này với quân số khoảng 500 người nhưng đại đa số ...

Rạng sáng ngày 17, từ các trận địa báo về, bộ đội ta đã có một số thương vong. Trận địa vẫn được giữ vững. Quân địch đã tản ra đào công sự tạo thành hình thế bao vây 2 tiểu đoàn 1 và 2 của ta. Tình hình chiến sự trở nên vô cùng khẩn trương và ác liệt. Rất nhiều lính tân binh (do chưa có kinh nghiệm chiến trường) đã tỏ ra uể oải, lo sợ… Tuy nhiên, ban chỉ huy tiểu đoàn 1, lúc này do đồng chí Thái làm chính trị viên và tiểu đoàn 3 do đ/c Thuấn (quê Hải Phòng) đã hạ quyết tâm (qua máy điện thoại) bằng mọi giá giữ vững trận địa.           Suốt buổi sáng ngày 17/6/1978, hai bên trận địa vẫn tiếp tục đối chiến bằng đủ các loại hỏa lực. Địch quyết tâm chiếm trận địa của ta để làm bàn đạp thực hiện âm mưu tiến sâu vào lãnh thổ Việt Nam. Bộ đội ta kiên quyết giữ từng tấc đất thiêng liêng của tổ quốc.           12 giờ trưa ngày 17/6, được sự chi viện của quân khu và sư đoàn “thiết giáp M113 và pháo 37 + ...

9h15, khi đã im hẳn tiếng pháo địch, tôi theo đồng chí Tùng (quê xã An Phong) y tá của khẩu đội pháo  đang có mặt tại nhà cơ quan tuyên huấn vội vã đến vị trí của khẩu đội… thì một cảnh tượng vô cùng tang thương diễn ra trước mặt. Chiếc hầm lộ thiên bên dưới có khẩu pháo 105ly thuộc đại đội 1 (1 trong 2 đại đội) của tiểu đoàn pháo mặt đất do sư đoàn tăng cường đã bị trúng 1 quả đạn pháo 122ly của quân pôn pốt. Khối thép nặng mấy tấn “uy nghi” là thế giờ đây nằm gục, trơ trọi… hệ thống máy ngắm, chỉnh tầm, chỉnh hướng nát vụn. Nòng pháo và thân pháo bị nhiều mảnh đạn lỗ chỗ. Chiếc vải bạt che pháo bị rách nát bay tả tơi quanh khu vực bán kính đến vài chục mét. Những cành lá ngụy trang bị những mảnh đạn cắt nát nằm chồng chất lên nhau. 7 chiến sĩ trong khẩu đội pháo không còn ai sống sót. Đầu, mình, tay, chân, xương thịt văng tứ tung… lẫn lộn trong bùn đất dưới hầm đã bị sập hoàn toàn. Có những mảnh xương thịt còn văng lên nằm  trên mặt đất. Cả một vùng đất bùn nhuộm thấm máu cò...

Như đã nói ở những phần trước, chiến tranh biên giới Tây Nam đã lên đến đỉnh điểm. Quân pôn pốt rất tàn bạo, chúng thường xuyên bắn phá, giết hại dân ta mà khu vực trung đoàn bộ đóng quân (ấp Kênh) có trận địa pháo 105 là tâm điểm cho chúng bắn phá… Chúng thường xuyên pháo kích vào khu vực này, Chẳng có quy luật gì. Bọn tôi “ăn” pháo riết quen rồi nên cánh lính ta cứ tỉnh bơ, vẫn sinh hoạt, vẫn công tác… rất bình thường. Khi nghe tiếng pháo kêu hu hú là biết nó nổ ở xa (cứ mặc xác nó), khi nghe tiếng kêu xèn xẹt thì biết nó nổ gần, lúc đó bộ đội ta mới chịu xuống hầm trú ẩn. Vợ tôi những ngày đầu ở trong đơn vị: nghe tiếng pháo nổ gần là mặt “xanh lét” sau dần dần đâm quen cô ấy dạn dĩ hẳn lên … Ngớt tiếng pháo  là lại theo Thuấn và Trí ra đồng bắt chuột. Thuấn và Trí bắt chuột giỏi lắm. Xung quanh nước ngập nên chuột gom vào những chiếc gò rộng bằng vài chiếc chiếu. “Hai chú nhóc” trổ tài dùng leng đào bới chỉ một hồi là chị tư 2 tay xách chuột muốn không nổi. Lúc đó mới chịu ra v...

Đêm 16/3/1978, mới 1h khuya bọn pôn pốt đã cho 1 lực lượng tập kích vị trí đóng quân của tiểu đoàn 2 nằm ngay đầu Kinh Mới gần Lò Gạch. Khu vực này cách sở chỉ huy trung đoàn khoảng 3km. Đoạn kênh   do sáng cạp thi công từ sông Tân Thành nối ra sông Trăng để làm nhiệm vụ rửa phèn cho vùng đất này, nhưng mới vượt qua ấp Kênh 3km thì phải dừng lại nên chiếc sáng cạp vẫn còn nằm chình ình tại đó…           Địch dùng cối 82 và DKZ75 nã đạn vào đội hình đóng quân của tiểu đoàn 2 rồi cho bộ binh xung phong. Đạn 12ly8 của chúng vượt qua đội hình D2 bay xèn xẹt vào nơi đóng quân của trung đoàn bộ. Những đường đạn lửa như sợi chỉ đỏ vạch ngang trên đầu chúng tôi. Toàn bộ cơ quan trung đoàn bộ được lệnh sẵn sàng chiến đấu. Tôi và đ/c Thi “chôm”ngay 2 khẩu AK của Trí và Thuấn bò ra mép bờ kênh trước mặt, bụng bảo dạ: “bọn mày mà dám mò đến đây…nếu chúng mày sống sót được thì cũng phải bước qua xác chúng tao…”. Nhưng sự việc đã không xảy ra. Tôi, ...

Tàu Thống Nhất thời kỳ đó còn chạy chậm lắm, đi từ Sài Gòn ra tới Hà Nội phải mất 3 ngày 4 đêm mà ngán nhất là cái cảnh phải đi vệ sinh… Khoảng 11h tối hôm đó, bà xã tôi “có việc” phải vào trong toilét, tôi ngồi ngoài ghế chờ cả tiếng đồng hồ mà chả thấy “nàng” trở về chổ cũ. Tôi đoán chắc là có sự cố gì… Rồi vội vàng tới phòng toilet…thì ra vợ mình vẫn ở bên  trong mà không tài nào ra bên ngoài được bởi vì có  4 – 5 thanh niên đã trải chiếu ngay trước phòng toilet nằm ngủ, “tếu táo” hơn mấy thanh niên này còn móc chiếc khóa từ bên ngoài. Tôi phải “năn nỉ” mãi mấy cậu thanh niên mới chịu thức dậy, nép vào 1 bên nhường đường cho vợ tôi từ trong toilet đi ra, một cậu thanh niên không chịu ngồi dậy cứ nằm bẹp dưới sàn tàu khi vợ tôi đi ngang liền la toáng lên: “Cái chị này đi đứng kiểu gì… vẩy cả nước đ… vào mặt người ta”. Chúng tôi  ráng nhịn cười rồi mau chóng về chổ.           Sau 3 ngày 4 đêm, chúng tôi đã về đến Nam Định...